Podcięcie wędzidełka języka u noworodków i niemowląt (frenotomia), to zabieg chirurgiczny, który polega na przecięciu lub usunięciu skróconego wędzidełka języka (ankyloglosja). Wędzidełko podjęzykowe jest fałdem tkankowym, pomiędzy dolną powierzchnią języka i dnem jamy ustnej.
Skrócone wędzidełko języka zwane ankyloglosją, to wada wrodzona, która charakteryzuje się ograniczeniem ruchomości języka. Może to powodować trudności w mówieniu, jedzeniu, ssaniu, gryzieniu, żuciu, połykaniu, a nawet w prawidłowym oddychaniu.
Osoby ze skróconym wędzidełkiem języka mogą mieć problem z wyciąganiem języka poza jamę ustną, dotykaniem podniebienia lub wymawianiem niektórych dźwięków. Mogą również doświadczać trudności podczas picia lub czyszczenia zębów. U noworodków i niemowląt głównym objawem są problemy ze ssaniem i prawidłowym przyjmowaniem pokarmu, co może doprowadzić do niedożywienia malucha.
Nie w każdym przypadku przerośniętego wędzidełka języka, jego usunięcie lub podcięcie jest konieczne. W przypadku łagodnych postaci, które nie powodują większych trudności, leczenie może nie być konieczne. Jednak w przypadku cięższych objawów i znacznego ograniczenia ruchomości języka, zwykle zaleca się zabieg zwany frenotomią. Jest to procedura chirurgiczna, która polega na przecięciu lub usunięciu wędzidełka języka.
W przypadku I i II typu mówimy o nieprawidłowości wymagającej interwencji chirurgicznej. Natomiast przy III i IV typie skróconego wędzidełka, interwencja chirurgiczna wymagana jest tylko w przypadku dodatkowych objawów, np. problemów z karmieniem, których nie udało się zniwelować przy pomocy doradczyni laktacyjnej lub neurologopedy.
Aby zaplanować zabieg podcięcia skróconego wędzidełka języka, konieczne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki. Mały pacjent poddawany jest badaniu oceny ruchomości języka oraz ogólnego stanu zdrowia. Lekarz przeprowadza także wywiad z rodzicem dotyczący umiejętności ssania przez noworodka/ niemowlę aby ustalić czy karmienie dziecka odbywa się prawidłowo, czy jest może utrudnione. Jeśli diagnostyka wskaże na konieczność podcięcia wędzidełka języka, lekarz skieruję na taki zabieg.
W przypadku planowanego zabiegu, istnieje potrzeba wcześniejszego pojawienia się rodzica z maluchem w gabinecie, celem uzupełnienia formularza oceny funkcji języka i udzielenia zgody na zabieg.
Przed rozpoczęciem zabiegu małemu pacjentowi podaje się miejscowe znieczulenie w postaci żelu, w obszarze wokół wędzidełka języka.
Lekarz wykonuje precyzyjne przecięcie wędzidełka, które łączy język z dnem jamy ustnej. Procedura trwa kilka sekund. Po przecięciu wędzidełka może wystąpić nieznaczne krwawienie. Lekarz kontroluje je za pomocą odpowiednich narzędzi i metod hemostazy.
Po skróceniu wędzidełka języka rodzic otrzymuje zalecenia po zabiegowe dla noworodka/ niemowlęcia. Obejmują one wytyczne dotyczące higieny jamy ustnej oraz karmienia. Lekarz prezentuje również, jak powinny wyglądać ćwiczenia, mające na celu utrzymanie elastyczności i ruchomości języka.
Po wykonanym zabiegu skrócenia wędzidełka języka, najważniejszym jest wprowadzenie regularnych ćwiczenia języka. Są one na tyle ważne, że powinno się je potraktować jako drugi, nie mniej ważny etap leczenia. Zaleca się wykonywać je regularnie (nawet co 4 godziny, przez minimum 2 tygodnie) aby zapobiec szybkiemu zrastaniu się rany i powstaniu twardej, zaciągającej blizny.
Zaleca się aby w pierwszych dwóch dobach wybudzać niemowlę do ćwiczeń. Od 3 doby, nocna przerwa między ćwiczeniami nie powinna być dłuższa niż 6 godzin. Rodzic powinien wykonywać poranne ćwiczenia z maluchem ze szczególną cierpliwością i starannością.
Należy dokładnie umyć ręce. Wykonując delikatny pionowy nacisk kciuka na okolicę podbródkową, otwieramy jamę ustną dziecka. Ćwiczenia powinny trwać około 2 minut i być wykonywane palcem wskazującym, wcześniej namoczonym w zimnym odciągniętym mleku. Ułatwi to pracę z maluchem.
Należy powoli przesuwać palcem po dziąśle dolnym, raz w lewo, raz w prawo naprzemiennie, tak aby pobudzić język do poruszania się na boki.
Należy wsunąć palec wskazujący pod język malucha, najpierw z lewej strony i unieść go wysoko, tak aby widoczna była rana. Następnie należy wykonać taki sam ruch wkładając palec wskazujący z prawej strony pod język. Wykonujemy po 10 powtórzeń z każdej strony.
Unieś język malucha dwoma palcami wskazującymi (obu rąk jednocześnie, ułożonymi bokiem do rany), wysoko w kierunku podniebienia – tak aby obserwować otwieranie się i zamykanie rany.
Noworodka i niemowlę można karmić od razu po wykonanym zabiegu i nie ma do tego żadnych przeciwwskazań.
Rana po zabiegu goi się od 1, do 2 tygodni. W tym czasie może być pokryta białym lub żółtym nalotem. Jest to stan przejściowy i nie zaleca się smarowania rany żadnymi preparatami. W przypadku niepokojących objawów, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
Wizyta kontrolna u lekarza, który wykonywał zabieg powinna odbyć się do 7 dni.
